Nadużywanie alkoholu nieuchronnie prowadzi do kłopotów z normalnym funkcjonowaniem we wszystkich obszarach. Uzależnienie oznacza też znaczne pogorszenie stanu zdrowia, a bez właściwego przeciwdziałania z czasem może doprowadzić do wyniszczenia organizmu skutkującego nieodwracalnymi zmianami w pracy poszczególnych organów i w efekcie śmierci. Podjęcie leczenie alkoholizmu jest możliwe na wszystkich etapach choroby.
Alkoholizm jest chorobą, która rozwija się stopniowo. Na ogół wyróżnia się jego 4 fazy: wstępną, ostrzegawczą, krytyczną oraz chroniczną. Różnią się one zarówno intensywnością picia, jak i jego przebiegiem i pojawiającymi się konsekwencjami.
Faza wstępna
Faza wstępna to picie alkoholu dla przyjemności i spożywanie go przy różnych nadarzających się okazjach, głównie spotkaniach towarzyskich. Wiąże się ze wzrostem tolerancji na alkohol tzw. mocną głową, co objawia się koniecznością zwiększania dawki wywołującej stan upojenia. Z czasem pijący zaczyna aktywnie poszukiwać okazji, przy których będzie miał kontakt z alkoholem. Pojawia się też picie dla odprężenia i rozładowania napięcia.
Faza ostrzegawcza
Faza ostrzegawcza wiąże się ze zwiększeniem częstotliwości spożywania alkoholu, lecz także ze zmianą zachowania. Na ogół oznacza to zmniejszenie zahamowań po piciu. Charakterystyczne jest też pojawienie się picia w samotności i bez okazji. Częste staje się upijanie się oraz utrata świadomości.
Faza krytyczna
W fazie krytycznej alkohol staje się punktem odniesienia dla większości podejmowanych działań. Picie wiąże się z szybką utratą kontroli, coraz częściej ma też postać długich ciągów alkoholowych. Pijący odczuwa poczucie winy i poszukuje usprawiedliwień swego zachowania.
Faza chroniczna
Faza chroniczna to niemal ciągłe przyjmowanie alkoholu. Charakterystyczne jest znaczne zmniejszenie tolerancji i szybkie upijanie się nawet jego niewielką ilością. Życie osoby uzależnionej jest całkowicie podporządkowane zdobywaniu alkoholu i jego piciu. Na tym etapie dają o sobie znać wszystkie psychiczne i fizyczne przejawy alkoholizmu.